บ้านทรงกล่อง

บ้านทรงกล่อง

บ้านทรงกล่อง “บ้านดูเหมือนกล่องเลยนะ” คำทักทายนี้อาจจะให้เจ้าของบ้านเกิดความรู้สึกต่าง ๆ กัน แล้วแต่การตีความของยุคสมัยและรสนิยม ในยุคที่ต้องการความกรุยกรายรายละเอียดของบ้านมากมายและอ่อนช้อย บ้านทรงคงเป็นงานที่ดูเรียบ ๆ ไม่ปราณีต และ “ไม่แพง” แต่ถ้าเป็นในสมัยนี้ที่ชื่นชอบเส้นสายคมชัดเรียบง่าย บ้านกล่องสี่เหลี่ยมกลับกลายเป็นแบบบ้านเท่ ๆ ที่หลาย ๆ คนอยากได้เป็นเจ้าของ เหมือนเช่นบ้านหลงนี้ในนิวซีแลนด์ที่สร้างออกมาตามใจผู้อยู่ในงบประหยัด เป็นบ้านกล่องที่อยู่สบายทั้งภายนอกภายใน ความเรียบแต่เฉียบคมทำให้มองดูกี่ครั้งก็ไม่เบื่อ

บ้านทรงกล่องผนังกระจก เปิดบ้านให้เป็นอิสระจากกล่อง

บ้านกล่องสีดำหลังนี้ตั้งอยู่ที่ Lower Hutt ใกล้ Wellington ประเทศนิวซีแลนด์ ที่ออกแบบมาอย่างลงตัวนี้ สร้างขึ้นเป็นบ้านหลังแรกของคู่หนุ่มสาวชาวเวลลิงตัน ด้วยขนาดที่มีขนาดพื้นที่เพียง 115 ตารางเมตร (รวมพื้นที่จอดรถและพื้นที่จัดเก็บ) ในขณะที่งบประมาณมีค่อนข้างจำกัด และยังมีแนวท่อระบายน้ำฝนพาดผ่านพื้นที่บ้านด้วย ทีมงาน BOX Living ซึ่งรวมสถาปนิกและผู้ออกแบบ จึงต้องพัฒนารูปแบบวิธีคิดวิธีก่อสร้างที่เหมาะสมกับการสร้างบ้านขนาดกะทัดรัด พร้อม ๆ กับใส่ความคิดทางสถาปัตยกรรมที่ท้าทายความสามารถในการก่อสร้างและการแก้ปัญหา

BOX Living เลือกสร้างบ้านในรูปแบบที่แตกต่างกันสองส่วน คือ อาคารชั้นเดียวสำหรับพื้นที่ใช้สอยรวม เป็นห้องโล่ง ๆ  ท่ามกลางพฤกษชาติ และโซนพักผ่อนส่วนตัว ห้องนอน ที่มีความสูงเพิ่มครึ่งชั้น ทั้งนี้เพื่อยกตัวบ้านให้อยู่เหนือท่อระบายน้ำ ในขณะที่ยังเหลือพื้นที่จัดเก็บและโรงรถด้านล่าง

ในส่วนพื้นที่ใช้สอยรวม ประกอบด้วย มุมนั่งเล่น ครัว โต๊ะทานอาหาร เป็นอาคารผนังกระจก ที่ล้อมรอบด้วยประตูบานเลื่อนกรอบสีดำขนาดใหญ่สูงจากพื้นจรดเพดาน เป็นตัวกลางช่วยเบลอขอบเขตระหว่างภายในภายนอกได้ดี ผนังเป็นอิสระไม่ถูกบีบอัดด้วยผนังทึบ พร้อม ๆ กับการดึงแสงเข้ามาสร้างความสว่างภายใน กระจกท้ั้งหมดติดฟิลม์กันแสง ทำให้กั้นกรองแสงได้ระดับหนึ่งบ้านจึงไม่ร้อนอย่างที่คิด ทีมงานต่อชานไม้ยื่นออกไปด้านหน้าและด้านข้าง เพิ่มพื้นที่ใช้งานกลางแจ้งลงไปให้สมาชิกในบ้านทำกิจกรรมได้ตามไลฟ์สไตล์ที่ชอบ

ส่วนครัวตกแต่งทูโทนขาว-ดำ บริเวณผนังบิวท์ตู้สีขาวล้อมรอบเตาปรุงอาหาร เพื่อพรางตาให้ห้องดูกว้างกลมกลืนไปกับผนัง และยังเก็บเครื่องครัวได้อย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย กลางห้องวางไอส์แลนด์เตรียมอาหารขนาดใหญ่ วางระยะห่างให้หมุนตัวได้สะดวก ผนังด้านข้างติดหน้าต่างกระจกใสขนาดใหญ่ เปิดวิสัยทัศน์ให้สามารถชมทิวไม้เขียว ๆ ได้อย่างสุนทรีย์

ในครัวยุคใหม่ นอกจากนิยมจัดตำแหน่งให้ส่วนปรุงอาหารเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับบ้านแล้ว แบบบ้านยังแอบเพิ่มพื้นที่นั่งเล่นระหว่างรออาหารเสร็จ อย่างเช่นบ้านหลังนี้ที่บิวท์ม้านั่งยาวเป็นเบย์วินโดว์นั่งเล่นสบาย ๆ เป็นการใช้พื้นที่ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุดจากห้องกระจกด้านหน้าจะมีโถงบันไดทางเดินต่อเชื่อมมาถึงบ้านส่วนหลัง ซึ่งเต็มไปด้วยความโปร่งสว่างชวนอยู่อย่างสบายเช่นเดียวกัน

ห้องน้ำคงคอนเซ็ปการออกแบบเรียบ ๆ ด้วยการกรุผนังกระเบื้องแผ่นใหญ่พื้นผิวคล้ายคอนกรีต ตัดด้วยตู้เคาน์เตอร์ซิงค์ล้างหน้าทำจากไม้ แบ่งโซนเปียกและโซนแห้งออกจากกันด้วยผนังกระจก ที่ช่วยสร้างความเป็นสัดส่วนแต่ไม่ทำให้ห้องน้ำดูแคบลง

ผนังบ้านชั้นล่างหุ้มด้วยแบบบ้านแผ่นโพลีคาร์บอเนตที่ต้นทุนต่ำจึงช่วยลดงบประมาณในการสร้างบ้านได้มาก ในตอนกลางคืนเมื่อเปิดไฟบริเวณที่เก็บของลูกบาศก์นี้จะส่องประกายเหมือนดวงไฟขนาดใหญ่ให้แสงสว่างกลางธรรมชาติ เพียงพอสำหรับการสังสรรค์กลางแจ้งยามค่ำของสมาชิกครอบครัว ซึ่งเจ้าของบ้านพอใจกับบ้านที่สามารถใช้พื้นได้เต็มที่ไม่เหลือทิ้ง และพิสูจน์ได้ว่า แม้จะ “น้อย” แต่ก็ให้ผลลัพธ์ที่ “มาก” ได้เช่นกัน 

คนสนใจสร้างบ้านสไตล์โมเดิร์นทรงกล่องต้องเตรียมรับมือ

1. กักเก็บความร้อนอยู่ภายในบ้าน
บ้านหลังคาทรงกล่อง มักจะกักเก็บความร้อนไว้ภายในเนื่องจากพื้นที่ใต้หลังคามีความสูงไม่มาก ความร้อนจึงลอยตัวขึ้นสูงไม่ได้และระบายออกได้ยาก อาจต้องติดตั้งช่องลมช่วยระบายร่วมด้วย
2. อากาศถ่ายเทได้น้อย
เมื่ออากาศภายในตัวบ้านไม่สามารถลอยตัวขึ้นได้สูง เนื่องจากพื้นที่ใต้หลังคามีความสูงจำกัด
ทำให้อากาศหมุนเวียนและถ่ายเทได้ยากกว่าหลังคาทรงสูง  
3. ระบายน้ำฝนได้ยาก
หลังคาโมเดิร์นทรงกล่องมีองศาลาดชันน้อยหรือไม่มีเลย เมื่อเวลาฝนตกน้ำมักจะขังอยู่บนหลังคาทรงราบ ซึ่งแตกต่างจากหลังคาทรงจั่ว บ้านพูลวิลล่า ที่มีความลาดชันสูง น้ำฝนสามารถระบายไหลลงได้ง่ายกว่า
4. ไม่มีกันสาดเวลาฝนตก
เวลาฝนตกคือน้ำฝนมักจะกระเด็นสาดเข้าสู่ตัวบ้าน เพราะบ้านแบบกล่องจะไม่มีกันสาดจากหลังคายื่นออกมาป้องกัน ทำให้ตัวบ้านเปียก สีซีดจางและเกิดเชื้อราได้ง่ายกว่าบ้านหลังคาทรงจั่ว
5. หลังคาชำรุดง่าย
น้ำฝนระบายลงจากหลังคาได้ยากและเกิดน้ำขังอยู่ด้านบน หลังคาชำรุดชำรุดได้ง่ายกว่าหลังคาปกติหลายเท่า นอกจากนี้หลังคาแบนราบนี้ต้องเผชิญกับแสงแดดร้อนสาดส่องมาเต็มพื้นที่ด้วย 
6. เสี่ยงรั่วซึมได้มากกว่าปกติ
หลังคาที่มีน้ำขังอยู่บนดาดฟ้าหรือผืนหลังคาทรงราบ หากเลือกใช้วัสดุที่ไม่ได้มาตรฐานก็อาจเกิดการรั่วซึม อายุการใช้งานไม่ยาวนาน กระทบต่อพื้นที่ภายในตัวบ้าน ก่อให้เกิดความเสียหายได้
7. สถาปนิกออกแบบต้องมีความเชี่ยวชาญ
การสร้างบ้านโมเดิร์นทรงกล่องต้องใช้สถาปนิกที่มีความเชี่ยวชาญ เพราะโครงสร้างส่วนต่างๆต้องมีการออกแบบเพื่อให้ได้พื้นที่ รูปทรงเหมาะสม ป้องกันปัญหาต่างๆที่อาจเกิดขึ้นภายหลัง 
8. ดูแลรักษายากกว่าหลังคาทั่วไป
หลังคาทรงแบนราบนี้จะดูแลยากกว่าหลังคาทรงจั่วโดยทั่วไป ทั้งเวลาฝนตกและเวลาแดดร้อนจัด หลังคาของบ้านทรงกล่องชำรุดง่ายกว่าปกติ เจ้าของจึงต้องหมั่นดูแลรักษาหลังคาอย่างสม่ำเสมอ
9. ซ่อมแซมหลังคาได้ยาก
เมื่อหลังคาบ้านทรงกล่องเกิดชำรุดจะซ่อมแซมได้ยากกว่าปกติเนื่องจากโครงสร้างกลมกลืมเป็นส่วนเดียวไปกับตัวบ้าน ทำให้ขั้นตอนในการรีโนเวทจะมีความซับซ้อนและยุ่งยากกว่า 
10. เสียค่าใช้จ่ายสูง
การก่อสร้างและซ่อมแซมบ้านโมเดิร์นแบบกล่อง ต้องใช้งบประมาณสูงในการก่อสร้าง โดยเฉพาะหากต้องใช้วัสดุอุปกรณ์ที่มีคุณภาพและทีมช่างที่มีความเชี่ยวชาญ ก็ต้องลงทุนมากเป็นพิเศษ